Bebekler, sinemanın “doğuşundan” beri onun içindeler. Hatta bazıları ana karakter bile olabiliyor. Peki bu bebekler nasıl ve nereden geliyor?
Hemen hemen her filmde veya dizide bebeklere rastlıyoruz. Hangover, The Godfather ya da son zamanların popüler dizisi Kızılcık Şerbeti dediğimizde bebekli sahneler muhtemelen direkt gözümüzün önüne gelir.
Gazete dağıtıcılığı dışında (ki böyle bir iş de günümüzde kalmadı), çocukların legal olarak görev alabileceği tek endüstri, şov dünyası. Ancak tabii ki bazı kurallar var.
Bir bebeğe rol vermek, yetişkin bir oyuncuya rol vermek kadar basit değil.
Yapımcıların uyması gereken bazı kurallar var. Örneğin ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki bebekler günde sadece iki saat sette kalabilir ve “tam bir görev”, hiçbir şekilde 20 dakikayı geçemez.
Elbette bu kurallar; eyaletten eyalete, ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Mesela ABD New Jersey’de 1 aylık bir bebek; haftada beş gün, beş saat çalıştırılabiliyor. Louisiana’da ise haftada 6 gün, günde 6 saat çalıştırılabiliyor.
Kurallar yalnızca bununla da sınırlı kalmıyor.
Yine Kaliforniya eyaletinden örnek verecek olursak, kanunlarına göre bir bebeğin filmde veya dizide yer alması için en az 15 günlük olması gerekiyor. Ancak bildiğiniz üzere, bebekler çok hızlı büyüyor ve yeni doğmuş bir bebekle 2 haftalık bir bebeğin farkı rahatça anlaşılabiliyor.
Bu yüzden yapım şirketleri genelde prematüre doğan bebekleri kullanmayı tercih ediyor. Böylece 15 gün olduklarında bile yeni doğmuş bir bebek gibi görmüyorlar.
Ancak gelişen teknolojide bebeklere neredeyse hiç ihtiyaç kalmadı.
Eskiden, bazı durumlarda hâlâ, gerçek bebekleri kullanmaktansa oyuncak bebekler tercih edilebiliyordu ki bu da çoğu zaman yapay duruyordu. Mesela yukarıdaki American Sniper filminde yer alan bu sahneyle epey dalga geçilmişti.
Şimdi ise “robotik bebek” denen hareketli robotların üzerine gerçek bebek görüntüsü yerleştirilebiliyor. Yukarıdaki görsel bir robotik bebeğe ait. Fakat sizin de gördüğünüz üzere pek de gerçekçi görünmüyor.
Peki Türkiye’de durum nasıl?
Türkiye’de çocuk oyuncuların çalışma süreleri ve diğer detaylar, Çocuk İşçi Çalıştırma Yönetmeliği ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen genel kurallara tabidir.
Fakat bebekler için özel bir süre belirtisi genellikle kesin bir şekilde belirtilmemiştir ve genellikle bebeklerin bakımına ve ihtiyaçlarına dayalı olarak esneklik gösterilebilir. Genel olarak, çocuk oyuncuların çalışma saatleri sınırlı olur ve düzenli ara verme süreleri sağlanır.
Gelelim asıl sorumuza, tüm bu bebekler nereden geliyor?
Bebek seçimi, çoğunlukla bebeklerin aileleri tarafından casting ajanslarına başvuru yapmasıyla başlar. Ajanslar, uygun bebekleri seçip film yapımcılarına öneride bulunurlar. Film yapımcıları ve yönetmenler daha sonra bebekleri canlandıracakları sahneleri değerlendirirler.
Bebek seçimi, belirli kriterlere (deneyim ve yetenek, sağlık durumu, aile iş birliği, yaş ve görünüm…) dayanır ve set koşullarına uyum sağlayabilecek, gereksinimlere uygun ve güvenli bir şekilde performans sergileyebilecekleri düşünülen bebekler arasından seçim yapılır.
