1895 yılında Paris’te seyirciyle buluşan ”Bir Trenin La Ciotat Garına Gelişi” filmiyle beraber sanatçılar için fikirlerini görsel olarak ifade edebilecekleri yeni bir alan ortaya çıktı: Sinema. Daha sonrasında gitgide büyüyen ve endüstrileşmeye başlayan sinema sektörü, günümüzde insanların vakit geçirmek için ilk başvurduğu aktivitelerden biri olan film izlemeye yol açtı.
Sinema sektörünün yanı sıra insanların günlük olarak daha da kolay ulaşabileceği televizyondaki yapımlar da giderek arttı. Bu esnada filmlerin ve televizyon yapımlarının kalitesi ise teknolojinin gelişmesiyle beraber farklı boyuta ulaştı. 3D görüntü teknolojisi, yeşil ekran teknolojisi, IMAX gibi teknolojilerle film yapım süreci oldukça gelişti. Yönetmenler, film ve dizi çekimlerinde yeni teknikler oluşturdu.
Dizi film yapımlarında, ‘yönetmen bunu nasıl çekmiş?’ dediğimiz sahnelerle karşılaşabiliyoruz. Buna en iyi örnek de ayna sahneleri olabilir. Sahneye derinlik katmak veya kafa karıştırıcı sahneler yaratmak adına ayna tekniği sıklıkla kullanılabiliyor. Özellikle, aynanın tam karşısından dik açıyla çekilen sahneler için kamerayı nasıl saklayabildiklerine dair geliştirilen teknikler var.
Aynaların kullanıldığı sahneler nasıl çekilir?
Aynalar, film yapım sürecinde görüntüye dair birçok soruna yol açabilir. Dizi film yapım ekipleri, herhangi bir sahnede kamera arkası ekibinin görünmesinden kaçınmak zorundadır ve bu çekim aşamalarını zahmetli hale getirebilir. Ayna kullanımı, bu zahmete rağmen büyüleyici sahneler, karmaşık aydınlatmalar ve derinlikli kompozisyonlar oluşturmak konusunda ise oldukça işe yarayabilir.
Aynalar, aynı zamanda ışığı da yansıtan unsurlar olduğu için filme hayat katar. Çoğu zaman, seyirciyi, sanki gerçekten filmin içindeymiş gibi hissettirdiği için gerçekçi görüntüler oluşturmasına yardımcı olabilir. Ayna çekiminin tekniklerine geçmeden önce günümüz filmlerinde aynayla çekilebilecek sahnelerin çeşitli türleri de vardır.
- Yansıma çekimi
- Bakış açısı çekimi
- Çift yansıma çekimi
- Ufuk aynası çekimi
- Çoklu çekim
- Çerçeveli çekim
- Kendi kendine yüzleşme çekimi
Yansıma çekimi
Bu çekim türünde kamera, aynadaki bir yansımayı filme alır. Yansıma çekimi yöntemiyle sahneye derinlik katılabilir dolayısıyla sıkışık alanlarda kullanımı mantıklı bir çekim yöntemidir. Aynı zamanda etkili bir hikaye anlatma aracı olarak kullanılabilir. Bu teknikle çekilmiş bir sahneyi izleyen seyirci, sahnedeki kişiyi izlerken sanki arkasından bakıyormuş gibi bir izlenime kapılabilir.
Bakış açısı çekimi
Bakış açısı çekiminde, aynaya bakan bir karakterin bakış açısından film sahnesi ele alınır. Kamera genellikle arkasında oyuncunun yer alacağı şekilde doğrudan aynanın önüne yerleştirilir. Bu çekim tekniğinde seyirci aslında, oyuncunun yansımasını seyreder.
Çift yansıma çekimi
Çift yansıma çekimi kullanılan bir sahnede kamera, her iki tarafında da ayna bulunan bir alanın içine yerleştirilmiştir.
Ufuk aynası çekimi
Ufuk aynası çekiminde kamera, sanki karşı tarafa dalıyor izlenimi bırakmak için aynayı içeri itiyormuş gibi hissedilebilir. Daha sonrasında ise ayna sanki sadece bir duvarmış gibi görüntünün diğer tarafına geçersiniz.
Çoklu çekim
Çoklu çekim yapılan bir sahnede, aynı karakterin yansımalarının önünde farklı çekimlerini kullanarak geliştirilen bir teknik kullanılır.
Çerçeveli çekim
Çerçeveli çekim tekniğinde, aynalar, fotoğraf çerçevesi olarak kullanılır. Yansıma yoluyla sahneleri görebilirsiniz. Kaliteli sahne kompozisyonları oluşturmak ve tek karede tepki çekimleri kullanmak için ideal bir yöntem olabilir.
Kendi kendine yüzleşme çekimi
Kendi kendine yüzleşme çekim tekniğinde, sahnedeki iki karakterin birbirine bakarak yüz yüze durması idealdir. Sahnedeki karakterler birbirleriyle konuşurken arkalarında duran aynadaki yansımalara bakması sonucu bu teknik ortaya çıkar.
Ayna sahnesi çekmenin adımları nelerdir?
Kamerayı göstermeden çekim yapmak, sanıldığı kadar basit değil. Özellikle kamera tarafından hareket içeren bir çekim olduğunda veya karakterler sahnede hareket ettiğinde işler daha da zorlaşabiliyor. Günümüzde ise teknolojinin bir hayli gelişmesinden dolayı, yüksek teknoloji içeren film yapım ekipmanlarının ve görsel efekt sistemlerinin daha ulaşılabilir hale gelmesiyle dizi film yapımcıları, ayna sahneleri çekmeye daha hevesli hale gelebiliyor. Çektikleri dizinin veya filmin daha dikkat çekici sahneler barındırmasını isteyen yönetmenlerin ise ayna sahnesi çekimlerinde izlemesi gereken bazı adımlar var.
- İlk olarak çekim açısına karar verilmeli. Doğrudan ayna karşısında veya yandan çekim tercih edilebilir. Elbette, kamerayı yansımadan görülemeyecek bir açıda tutmak işi oldukça kolaylaştırır.
- Kamera hareketlerine karar vermelisiniz. Kameranın hareketli olması halinde oyuncunun görüntüyü ortaladığından ve görünür olduğundan emin olmalısınız. Sonrasında ise kamera çekimin biteceği açı kararlaştırılmalıdır.
- Açıya ve harekete karar verdikten sonra ise biraz daha estetik konular önem kazanıyor. Aynadan sahne çekerken, oyuncunun görüntüsünün aynada net olduğundan emin olunmalı ve gerekirse aydınlatma kullanılmalıdır.
- Kameraman, ışık ekibi, boom mikrofon gibi kamera arkası ekibi ve ekipmanları, sahnede görünmediğinden emin olunmalıdır.
Ayna sahnelerinde kamerayı görünmez hale getiren teknikler nelerdir?
Bir ayna sahnesinin çekiminde kullanılan teknikler, yapımcının ve yönetmenin, sahneye dair isteklerine göre değişecektir. Ayna sahnelerinde ise kamerayı görünmez yapacak, yönetmenler tarafından sıklıkla kullanılan bazı teknikler var.
- Bu tekniklerden en kolay ve yaygın olanlardan biri, kamerayı yansıma açısından gizlemek olabilir. Ancak gerçekçi bir sahne çekimi yapmak isteyen yönetmenler, bu tekniği çok kullanmak istemeyebilirler.
- Kameranın orijinal konumundan kaydırılarak, yansımanın olduğu kısmın çerçevesinin dışından kamera tutulur. Bu tekniğin adına ise offset adı verilir.
- Bir oyuncunun sırtı seyirciye dönük olduğunda veya bir sahnede birden fazla oyuncu olduğunda kamuflaj tekniği kullanılabilir. Bu teknikte kamera oyuncunun arkasına yerleştirilir fakat kamera hareket edemez.
- Görsel efekt kavramının en temel kavramlarından biri olan rotoskopi ile kamera gizlenebilir. Rotoskop tekniği, özellikle animasyonlar kare kare alınan sahne görüntülerinin hareket yaratmak adına birleştirilmesiyle yapılan bir tekniktir.
Pekala, ayna kullanmadan ayna sahnesi çekmenin imkanı var mıdır?
Bazı sahnelerde, yönetmen, bir ayna yanılsaması yaratmak için bazen ayna varmış gibi davranabilir. Özellikle korku ve gerilim filmlerinde, oldukça kullanılan ayna yanılsamasını yaratmak için yaygın olarak kullanılan iki yöntem vardır.
İlk yöntemde iki taraflı kurulum sağlanabilir. Yani bir sahnenin tam karşısına aynı şekilde başka bir sahne kurularak sanki aynadan yansıyormuşcasına bir izlenim yaratılabilir. Tabii bu yöntem biraz daha uğraştırıcı olduğundan dolayı çok tercih edilmemektedir.
Diğer yöntem ise, tamamen görsel efektlerin nimetlerinden yararlanarak gerçek olmayan ama gerçek gibi görünen bir ayna yaratmak. VFX adı verilen ve yeşil ekran kullanılarak yapılan bu teknikte, yapılan çekimler post prodüksiyon sayesinde tek bir görüntü haline getirilir ve aslında var olmayan bir ayna ortaya çıkar.
