Süper kahraman sinemalarını sevin ya da sevmeyin, ortada büyük bir muvaffakiyet var. Marvel bir çizgi roman şirketi olarak başladığı seyahate, artık bir sinema devi olarak devam ediyor. Disney’in kültür sanayisi teşebbüslerine adeta jet motoru takan Marvel sinemaları, son 11 yıldır milyonlarca insanı peşinden koşturuyor.
Her sinemanın düğüm düğüm birbirine bağlandığı bu koca dünyada, yeni bir janrayı temsil eden Spider-Man: Far From Home vizyona girdi. Sinematik kozmosun 23. sineması olma özelliğini taşıyan bu imal, Marvel sinemalarının muvaffakiyetini gün yüzüne çıkartan kimi kıymetli ayrıntıları da gösterdi.Artık neredeyse baştan sonra görsel efektlerden ibaret şeyler görüyoruz. Fakat asıl farklı ayrıntı bu değil, Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bilimsel bir araştırma. Evet, birileri Marvel’in sinema muvaffakiyetini bilimsel olarak araştırdı. Sonuçlar ise yalnızca Marvel hayranlarını değil, herkesi yakından ilgilendiriyor.
2018’de, şimdi 20 Marvel sineması yayınlanmış durumdayken araştırmaya koyulan bilim insanları, bu sinemalarda vazife alan üretimci, direktör ve yazarlarla toplamda 338 görüşme gerçekleştirdiler.
Elbette bilim insanları çekilen her tanınan Marvel sinemasının senaryosunu, görsel niteliklerini tahlil ettiler. Hatta ve hatta bir kısmını sinemalardan tanıdığınız 1023 oyuncu ve 25 bini aşkın kamera ardı çalışanından da görüş topladılar. Eleştirmenlerin yazdıkları incelemeleri de sürece dahil eden Harvard’lı bilim insanları, sinematik cihanda girmedik yer, çalmadık kapı bırakmadılar.
Sonuç olarak, Marvel sinemalarının muvaffakiyet nedenleri bilimsel olarak ortay çıkmış oldu.
Marvel sinemalarının başarılı olmasını sağlayan birbirine bağlı 4 neden:
1. “Deneyimli-deneyimsiz” yönetici tercihi yapmak:
Örnek vermek gerekirse; Taiki Waititi ismini hatırlayalım. Kendisi Guardians of the Galaxy serisinin direktörüydü. Fakat daha evvel hiç harika kahraman sineması çekmemiş, hatta bağımsız sinemalar üretmiş tanınmayan bir isimdi. Yani başarılı işler yapmıştı lakin tanınan bir iş yapmamıştı. Waititi, kendisini Thor: Ragnarok’un direktörlük koltuğunda bulunca, ortaya farklı, beklentilerin ötesinde bir sinema çıktı. Ragnorok, İskandinav mitolojisinde kıyameti anlatıyordu, fakat sinemada güldürü yükü vardı. Bir kıyamet öyküsünü gülerek izledik.
Bir öteki deyişle Marvel, tecrübeli olan, lakin kendi kulvarında bulunmayan isimleri sürece dahil etti. Ayrıyeten onların üretim evrelerinde yaptıkları işlere burnunu sokmadı.
Aynı vakitte set çalışanlarının geneli deneyimsiz, genç ve heyecanlı insanlardan oluşuyordu. Neredeyse her çalışan sete gelirken Robert Downey Jr. ya da Scarlett Johansson üzere isimleri görmenin heyacanını taşıyordu. Onların bu heyacanı da iş ortamına bir sinerji olarak yansıyordu. Marvel, bu hususta da stratejik bir adım atmıştı.
2. İzleyicilerde merak hissini uyandırmak. Marvel teorileri üretmek:
Aslında bu hususta söyleyecek pek kelam yok. Çabucak çabucak her sinema tamamlandıktan sonra, kimi modüllerin eksik kaldığını görüyorduk. Ayrıyeten her sinemanın akabinde ek sahnelerle birlikte sinema hakkında baş yormamız için pek çok done verildi. Teoriler üretildi. Hatta teori üretme sürecine oyuncular da dahil oldu. Hatta bazen Hulk’a hayat veren Mark Ruffalo üzere isimler, şimdi sinemalar vizyona girmeden kimi şeyleri ağzından kaçırarak beklenti yarattılar. İlgi ve merak 11 yıl boyunca daima hale getirildi.
3. Disney’in teknolojik yaratıcılığı ve inovasyon başarısı:
Disney aslında günümüzün en tezli teknolojilerini geliştiren şirketler ortasında. Üstteki görüntüde gördüğünüz insansı robotların başarısı, yalnızca Marvel sinemalarındaki gerçekliğini arttırmak içindi. Disney’in kamera teknolojileri dışında görsel efektler içinde yaptığı önemli yatırımlar bulunuyor. Marvel sinemalarında kullanılan neredeyse her görsel efekt teknolojisi, sinemada birinci kere kullanıldı. Teknolojik yenilikçilik ve inovasyon, başarılı bir formda beyaz perdedeki kıssa anlatımları için kullanıldı.
4. Sinemaların formülüyle daima oynamak:
Bundan 10 yıl kadar evvel insanlara muhteşem kahraman sinemalarını sorduğunuzda genelde tıpkı şeyi söylerlerdi. Kusursuz ve güçlü bir karakter, kendisinden daha güçsüz bir düşmanla karşılaşır. Onu ya zekasıyla ya da kas gücüyle alt eder. Vurdulu, kırdılı ve mutlak zeferle sonuçlanan filmler…
Peki Marvel cihanında neler gördük? Kusurlu, yanılgılar yapan, insansı özellikler taşıyan ve %100 güçlü olmayan karakterler. Her birinin kendisine has güçsüzlükleri vardı. Tony Stark bencildi, dönüştü ve babacan bir karakter haline geldi. Onun üzere pek çok karakterin aslında kendi kusurlarıyla olan savaşlarını izledik. Her sinemada farklı bir Tony Stark’a şahit olduk, formül daima değişti. Tıpkı değişiklik başka karakter sinemalarında ve Avenger ana serisinde de vardı.
İnsani istikameti ağır basan dramalar gördük. Kimi replikler, birden fazla savaş sahnesinden daha çok aklımıza kazındı. Mesela şunun üzere:
“Seni 3000 defa seviyorum”
